Almancada dilbilgisel cinsiyetin tanımlanması farklı biçimlerde şekillenmektedir. Dilbilgisel cinsiyeti tanımlamak doğal cinsiyeti tanımlamak kadar kolay değildir.
*Eğer insanlar ve hayvanlar hakkında konuşursanız doğal cinsiyet geçerlidir.
*Erkekler için Maskulin olan „Belirli Artikel“ der’dir (m veya r harfleri kullanılarak gösterilir).
*Dişiler için Feminin olan Belirli Artikel die’dir (f veya e harfleri kullanılarak gösterilir).
*Cinsiyeti belirtilmeyen çocuklar ve yavrular için ise Neutral olan Belirli Artikel das’dır (n veya s harfleri kullanılarak gösterilir).
*Eşyalarda ve soyut kavramlarda Artikel daima „das“ (Neutral) değildir. Bazıları Maskulin, bazıları Feminin ve bazıları da Neutral olur.
1-Kişiler cinsiyete göre Artikel alır: der Vater, Sohn, Bruder, Neffe, Onkel,
die Mutter, Tochter, Schwester, Nichte, Tante. İstisnalar: das Weib, Wache.
-chen, lein, -el, -le ile biten küçültmeler: das Mädchen, Fräulein, Mädel, Kasperle
2-Hayvanlar cinsiyete göre Artikel alır: der Stier, Löwe, Hahn/ die Kuh, Löwin, Henne
Genç Hayvanlar genellikle Neutra: das Fohlen, Füllen, Kalb, Lamm, Ferkel, Küken.
Bir tür‘ü kapsıyorsa o zaman doğal cinsiyet artikeli geçerli değildir: das Pferd, der Igel, die Biene
3- Soyut Kavramlar:
Maskulin (DER):
a- Mevsimler, aylar, günler: der Frühling,Winter, Januar, Freitag. istisna: die Woche, das Jahr.
b- Yönler, rüzgarlar, yağışlar: der Taifun, Passat, Schnee, Regen, Nebel. istisna: die Bora
c- Toprak ve kaya cinsleri: der Granit, Basalt, Kalk, Sand, Lehm, Ton, Kies
d- Para Türleri: der Heller, Taler, Dollar, Schilling, Pfennig, Franken, Rubel, Gulden. istisna: die Mark, Krone, Drahme, das Pfund.
e-Sonu -ee ile biten beş kelime: der Kaffee, Klee, Schnee, See, Tee
f-Fiilden yapılan İsimlerde: der Wurf, Kauf, Riss, Reiz, Gang
g- -er, -el, -ling, -s ile biten kelimeler: der Kocher, Wecker, Schlüssel, Feigling, Schlips
h- Çoğunluk olarak -en ile biten kelimeler: der Boden, Wagen, Segen, Samen
i- -and, -ant, -är, -ent, -eur, -ier -ist, -or, -us, -mus ile biten yabancı ek'li kelimeler: der Konfirmand, Spekulant, Komissar, Volontär, Spediteur, Offizier, Germanist, Lektor
j-Dağ isimleri: der Brocken, Grosse Eber, Elm, Montblanc, Vesuv, Ağrı, Erciyes.
Feminina (DIE):
a-Ağaç ve çiçek türleri: die Ulme, Rüster, Eiche, Tanne, Linde, Buche, Lärche, Kiefer istisna: der Ahorn, Baobab, das Veilchen
b-Sayıların isimleştirilmesi: die Vier, Zehn, Hundert.
c-Yazı ve baskı türleri: die Antiqua, Borgis, Text.
d-Gemi ve uçak isimleri: die Europa, Yavuz, Marmara ....
e- -age, -enz, -esse, -euse, -ie, -ik, -ion, -itis, -tät, -ur ile biten yabancı ek'li kelimeler: die Refortage, Lizens, Delikatesse, Melodie, Politik, Nation, Gastiritis, Universität, Natur
f-ei, -ie, -e ile biten ülke isimleri: die Türkei, Tscheslowakei, Lombardei, Mongolei, Normandie
g-Bazı ülke isimleri çoğul kullanılır: die Niederlande, USA
Neutra (DAS):
a-Metaller, kimyasal elementler ve ilaçlar: das Gold, Silber, Platin, Blei, Nickel, Eisen, Erz, Uran, Kupfer, Zink, Zinn, Helium, Kobalt, Aspirin. istisna: der Schwefel
b-chen, lein, -el, -le ile biten küçültme şekillerinde: das Höschen, Brünnlein, Gärtle.
c-ett, -ment, -um ile biten yabancı ek'li kelimeler: das Ballett, Bilett, Parlament
d-İsimleştirilen fiiller: das Schöne, Angenehm, Gedachte, Gewünschte, Lesen, Schreiben, Seine, Ja und Nein, Drum und Dran, Auf und Nieder, Wenn und Aber, Weh und Ach.
e-Ge- ön takılı kapsayıcı isimler: das Gebirge, Getier, Gewürm, Gewässer, Gestirn, Gelaufe
f-Coğrafi isimler: das schöne Thüringen, tropische Afrika, Elsass, Ries, Wallis.
-Şehir ve yer isimleri: das ewige Rom, schöne Salzburg, berühmte Heidelberg.
ANA SAYFA | SONRAKİ |